اطلس رنگی حشرات و پروانه‌های ایران

در این محصول قصد داریم شما را با حشرات و پروانه‌های ایران آشنا کنیم. این محصول شامل اطلس رنگی به‌همراه توضیحات کوتاه و مختصر در مورد حشرات و پروانه‌ها است.

حدود یک میلیون گونه مختلف حشره در جهان شناسایی و توسط دانشمندان نام‌گذاری شده‌است. مجموع حشرات روی کره زمین تا مرز ۱۰ میلیون گونه مختلف می‌رسد. حشرات تقریباً در همه نقاط روی کره زمین پیدا می‌شوند و همچنین می‌توان آن‌ها را در آب‌های شیرین یافت. حشرات اولین جانوران پرنده‌اند که در روی زمین به‌وجود آمدند. ۳۵۰ میلیون سال قبل، اولین بار آن‌ها توانستند در هوای زمین شروع به پرواز کنند و این میلیون‌ها سال قبل از پرواز پرندگان و خفاش‌ها بود.

در بیشتر حشرات قدرت بینایی و بویایی از مهم‌ترین احساس‌ها می‌باشد. حشرات دارای چشم‌های مرکب هستند به این معنی که چشم حشره از دو قسمت مجزا تشکیل شده ‌است؛ هر قسمت از چشم حشره دارای لنز مخصوص به خود می‌باشد حشرات برای بو کشیدن و مزه کردن از شاخک‌هایشان و بعضی اوقات از قسمت‌های دیگر بدنشان استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین برای لمس کردن اشیاء از شاخک‌هایشان استفاده می‌کنند.

حشرات در طول رشدِ خود به‌طور دوره‌ای پوست‌اندازی می‌کنند و یا پوسته خارجیِ خود را می‌اندازند. بعضی از حشرات فقط چهار یا پنج مرتبه تغییرشکل می‌دهند، اما سنجاقک‌های یک‌روزه و حشرات بدون بال می‌توانند بیست مرتبه یا بیشتر پوست‌اندازی کنند و تغییرشکل دهند. هر بار که یک حشره تغییرشکل می‌دهد، شکل بدنش عوض می‌شود. این حالت را در حشرات دگردیسی یا دگرگونی می‌نامند. بعضی از حشرات با هر بار پوست‌اندازی به‌آرامی تغییرشکل می‌دهند و نوع بالغ آن‌ها بسیار با نوع نوزاد تفاوت دارد. این حشرات عبارت‌اند از زنبورهای عسل، مگس‌ها، سوسک‌های بزرگ، پروانه‌ها و زنبورهای معمولی.

تولید مثل در حشرات

روش اصلی تولید مثل در بندپایان به طریقه دوجنسی است که در آن برای به وجود آوردن موجود جدید نر و ماده شرکت دارند. جنس‌های نر و ماده از لحاظ شکل ظاهری معمولاً با همدیگر اختلاف فاحشی دارند به‌طوری که تمایز دادن آن‌ها به آسانی امکان‌پذیر می‌باشد. این اختلاف که در نقاط مختلف بدن مانند آرواره‌ها، شاخک‌ها، بال‌ها، پاها و سرسی، شانه‌های سطح زیرین بدن (کژدم‌ها) نمایان است صفات دوشکلی جنسی نامیده می‌شود.

پیدایش این‌گونه صفات مربوط به وجود هتروکروموزوم‌هاست. اغلب حشرات از تیپ مگس سرکه هستند که در آن‌ها ماده‌ها هوموگامت و نرها هتروگامت هستند، ولی در حشرات راسته بال‌موداران و پروانه‌ها برعکس ماده‌ها هتروگامت و نرها هوموگامت می‌باشند. از طریق دوجنسی و با انجام عمل لقاح یا ترکیب گامت نر (اسپرماتوزوئید) و گامت ماده (اوول) صورت می‌گیرد. روش‌های فرعی تولید مثلی دیگری در بندپایان دیده شده ‌است. از جمله بکرزایی یا دخترزایی که در ماده‌هائی جفت‌گیری ننموده صورت می‌گیرد. تولیدمثل به طریق بکرزایی بدون دخالت گامت نر انجام می‌شود و جنین در داخل تخم‌های تلقیح نشده رشد می‌کند. بکرزایی به دو صورت اختیاری، مثل زنبور عسل، یا اجباری، مثل بعضی از زنبورها و شپشک‌ها صورت می‌گیرد.

پدوژنز در واقع یک نوع بکرزایی پیشرس است. لاروهای ماده حاوی تخمدان‌های رشدیافته‌ای بوده و سلول‌های اووسیت آن‌ها بدون تلقیح رشد می‌نماید و تبدیل به لاروهای ماده می‌شوند که از بافت‌های لارو مادر تغذیه می‌نمایند و تولید تخم‌های دیگر می‌کنند. این تخم‌ها مجدداً لاروهای زاینده، ایجاد می‌نمایند. به این طریق در نسل‌های متوالی، به طرق بکرزایی پیشرس و بدون اینکه تبدیل به حشره کامل بشوند تولیدمثل می‌کنند. گاهی همین حشرات تحت‌تأثیر درجه حرارت، رطوبت، غذا و عوامل دیگر تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می‌گردند و حشره ماده پس از جفتگیری تخمریزی می‌نماید.

گردش خون در حشرات

اندام اصلی دستگاه گردش خون در حشرات نوعی رگ لوله‌ای است که درست در زیر دیواره جسم نخاعی واقع شده است که در امتداد طول بدن حشره می‌باشد. خون نیز معمولاً همولنف نامیده می‌شود که وارد بخش شکمی (قلب) از طریق منفذ دهانه‌ای جفتی می‌گردد و از بخش سینه‌ای به سمت جلوتر بدن پمپ می‌شود (منفذ آئورتی). آئورت نیز در برخی از حشرات انشعاباتی ارسال می‌کند که لوله‌ای ساده با منفذ انتهایی در سر می‌باشد. موج انقباضی معمولاً از بخش قُدامی آغاز و به بخش عقبی می‌رود. ضربان قلب نیز میوژنی می‌باشد، ولی از طریق ورودی عصبی و ترشحات عصبی اصلاح می‌شود. اندام‌های فرعی ضربانی یا نبض‌ها نیز در پایه این سامانه‌ها واقعند نظیر گیرنده‌ها، پاها و بال‌ها که سبب بهبود جریان گردش خون به این بخش‌های ضمیمه می‌شوند، همولنف اکسیژن را منتقل نمی‌کند، اما در انتقال مواد تغذیه‌ای و هورمون‌ها و دفع مواد زائد مهم است.

اشکال مختلف پا در حشرات

۱. پاهای رونده (Gressori): ران و ساق پا قوی و پهن شده و از ساختمان قابل توجهی برخوردارند. (سخت بالپوشان)

۲. پاهای دونده (Cursori): ساق و ران طویل و بلند و باریک شده‌اند. مثل سوسری‌ها

۳. پاهای جهنده (Saltatori): ران بسیار قوی و عریض و ساق بلند می‌باشد. مثل پای عقب ملخ که برای جهیدن سازگاری یافته است.

۴. پاهای کننده (Fossori): ساق پا گاهی پهن و قوی و مجهز به دندانه‌هایی می‌باشد مانند پای جلو در آبدوزدک که برای کندن سازش یافته است.

۵. پاهای شکاری (Raptatori): ران و ساق پا مثل دو لبه قیچی روی هم خم می‌شوند و ران پا مجهز به خارهای بلند و دارای شیاری است که ساق پا در صورت لزوم در آن قرار می‌گیرد. ساق نیز مجهز به دندانه یا خار است. مثل پاهای جلویی شیخک.

۶. پاهای شناگر (Natatori): پاها به شکل پارو و ران و ساق پهن و طویل و پوشیده از موهای متراکم است مانند پاهای عقب سن‌های آبی و بعضی از سخت بالپوشان آبزی

۷. پاهای سبدی یا جمع‌کننده: ساق پای عقبی عضوی به نام سبد گرده و اولین بند پنجه پای عقب برس گرده را ایجاد می‌کنند. مانند پای عقب در زنبور کارگر که با برس گرده، گرده را جمع کرده و سپس آن را برای انتقال به کندو به سبد گرده می‌فرستد.

۸. پاهای قلابی (Clasping): این حالت که در پاهای شپش‌های مکنده دیده می‌شود. ناخن پا به صورت قلاب درآمده و برای نگه داشتن شکار به کار می‌رود.

۹- پاهای مکشی (Suctioning): این حالت پا که در سوسک‌های شناگر دیده می‌شود. این نوع پا مجهز به دیسک‌هایی می‌باشد که به آن‌ها کمک می‌کند که به کف رودخانه و … بچسبد.

اجتماعی بودن حشرات

این گروه از حشرات شامل گونه‌های بی‌شماری از زنبورهای معمولی و تمام گونه‌های مورچه‌ها و موریانه‌ها می‌شود. حشرات اجتماعی در گروه‌های خانوادگی زندگی می‌کنند و یا به‌صورت قبیله‌ای زندگی می‌کنند و لانه‌های بسیار بزرگ می‌سازند. در هر قبیله فقط یک حشره، یعنی ملکه، تولیدمثل می‌کند. بیشتر حشرات دیگر کارگر هستند که به جمع‌آوری غذا و حفاظت از لانه می‌پردازند.

اگر قصد دارید اطلس رنگی حشرات و پروانه‌های ایران را مطالعه بفرمایید، پیشنهاد می‌کنیم این محصول را مطالعه بفرمایید.