پرورش و نگهداری صفر تا ۱۰۰ زنبور عسل

نام محصول: جزوه الکترونیکی تمام رنگی: پرورش و نگهداری صفر تا ۱۰۰ زنبور عسل

تمام صفحات این محصول ارزشمند رنگی است

زنبور عسل یکی از با ارزش‌­ترین حشرات بر روی کره زمین و همین‌طور برای انسان تلقی می‌شود. این حشره ارزشمند، حقایق بسیار جالبی دارد که پی‌بردن به آن­ها همواره برای دانشمندان حیرت­‌آور و شگرف بوده است.

زنبور عسل گونه‌ای زنبور است که عسل می‌سازد. زنبور عسل اینکار را با گردآوری شهد گل‌ها در کندو انجام می‌دهد. در فارسی به زنبورعسل منگ، منج، گُنج و مگس انگبین هم گفته می‌شود. زنبورهای هر کندو یکی از سه نوعِ زنبور ملکه، زنبور نر و زنبور کارگر را تشکیل می‌دهند. زنبورعسل یک حشره اجتماعی است حتی اگر در خارج از کندو دارای غذای کافی باشد نمی‌تواند به‌تنهایی زندگی کند.

در این محصول ارزشمند به چه مواردی اشاره شده است:

۱. تاریخچه زنبورداری در ایران و جهان

۲. نژادهای زنبور عسل و تشریح ساختمان بدن آنها

۳. ساکنین کندو و فعالیت‌های آنها

۴. تشریح ساختمان بدن زنبور عسل

۵. ساختمان کندو و لوازم مورد نیاز زنبورداری

۶. عوامل مهم در پرورش و نگهداری زنبور عسل

۷. منابع تغذیه زنبور عسل

۸. مهاجرت و استقرار کندوها

۹. تبدیل کندوهای بومی به مدرن

۱۰. تولیدات زنبور عسل

۱۱. آفات و بیماری‌ها

ملکه

زنبور ملکه، مادر اکثر زنبورهای موجود در کندو است. جنسیت ملکه ماده بوده و مهم‌ترین وظیفه‌اش تخم‌گذاری است. ملکه رهبر کندو محسوب شده و اگر ملکه را بردارند یا کشته شود و جانشینی برای او وجود نداشته باشد بعد از سه یا چهار ساعت تمام‌کارهای کندو متوقف شده و زنبورها بعد از مدتی، (حدوداً دو روز) شروع به تولید شفیره ملکه برای تولید ملکه جدید می‌کنند؛ پس از مدت دو هفته ملکه‌ها از شفیره بیرون می­‌آیند و باهم مبارزه می‌کنند تا سرانجام قوی‌ترین آن‌ها دوباره رهبری کند و کار را به عهده می‌گیرد.

ملکه از اواخر فروردین تا اواخر خرداد در شرایط متعادل روزانه حدود ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تخم می‌گذارد. ملکه‌ها و کارگرها از تخم‌های لقاح شده (۳۲ کروموزوم) و نرها از تخم‌های غیر لقاح شده (۱۶ کروموزوم)، به وجود می‌آیند. طول بدن ملکه بسته به هر نژاد متفاوت است و به‌طور طبیعی بیش از ۵ سال می‌تواند زنده بماند. در زنبورداری تجاری به علت کاهش تخم‌ریزی بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود (در سال اول ۵۰ درصد و در سال دوم ۲۵ درصد تخم‌ریزی می‌کند و در سال‌های آینده ۲۵ درصد تخم می‌گذارد به همین دلیل زنبوردار، ملکه را در سال سوم حذف می‌کند). ملکه زنبورعسل در زمان شفیرگی، عسل و گرده نمی‌خورد و به‌جای آن ژل‌رویال که از غدد ترشحی زنبوران کارگر است مصرف می‌کند.

زنبور نر

تخم‌های بارور نشده ملکه به زنبورهای نر تبدیل می‌شوند. حجره‌های محل پرورش زنبورهای نر نسبت به زنبورهای کارگر بزرگ‌تر است. زنبورهای نر فاقد نیش و توانایی جمع‌آوری گرده و شهد هستند و تنها وظیفه آن‌ها جفت‌گیری با ملکه است. زنبورهای نر سر و بال‌های بزرگی دارند و تا می‌توانند عسل می‌خورند. زنبورهای نر پس از جفت‌گیری می‌میرند و عمر آن‌ها تقریباً ۲۴ روز است.

زنبور کارگر

جنسیت زنبورهای کارگر ماده بوده و بیشترین جمعیت کندو را تشکیل می‌دهند. طول بدن آن‌ها تقریباً ۱۰ میلی‌متر است. در یک کندوی قوی با بیش از ۱۰ قاب، حدود ۷۰ هزار زنبور کارگر وجود دارد. زنبورهای کارگر با اینکه ماده هستند توانایی بارور شدن ندارند؛ ولی در صورت نبودن ملکه در کندو می‌توانند تخم‌ریزی کنند؛ که در زنبورداری ماده تخم‌گذار گفته می‌شود؛ که این تخم‌ها به دلیل عقیم بودن زنبور کارگر به زنبور نر تبدیل می‌شود.

نیش زنبورهای ماده خاردار بوده و طول آن در حدود ۱ میلی‌متر است. به خاطر وجود همین خارها پس از نیش زدن و ورود زهر به بدن موجوداتی که ساختار گوشتی دارد نیش در پوست‌ گیر کرده و موجب جدا شدن کیسه زهر از زنبور می‌شود؛ و پس از چند دقیقه زنبوری که نیش‌زده خواهد مرد. این باور اشتباه وجود دارد که زنبورها به‌صورت آگاهانه اقدام به نیش زدن می‌کنند و به عبارتی خود را فدا می‌کنند ولی زنبورها به‌هیچ‌وجه نمی‌دانند بعد از نیش زدن کیسه زهرشان پاره خواهد شد.

ازجمله وظایف زنبورهای کارگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. رفتن به خارج از کندو و تهیه عسل از شیره گل‌ها

۲. تغذیه نوزادان

۳. تهیه صمغ برای پوشاندن شکاف‌ها و روزنه‌ها جهت جلوگیری از ورود نور و مواد خارجی به کندو

۴. تهیه آب برای ادامه حیات و نمک برای رشد نوزادان

۵. نگهبانی و رسیدگی به وضع نوزادان و ملکه و پرستاری از آنان

۶. تمیز کردن کندو و تهیه هوای موردنیاز آن

۷. انبار کردن اندوخته‌ها و مرمت کندو

تعدادی از زنبوران کارگر در هر ساعت شیره ۲۰۰ تا ۳۰۰ گل را مکیده و به کندو می‌آورند و به مأمورهای حمل‌ونقل تحویل می‌دهند و آن‌ها نیز عسل دریافت کرده را انبار می‌کنند. در ورودی لانه چندین زنبور پاسداری می‌کنند و مانع ورود حشرات بیگانه و غارتگر می‌شوند. در داخل کندو عده‌ای مأمور نظافت هستند و فضولات زنبوران نر را که کاری جز خوردن عسل ندارند از کندو خارج می‌کنند. چند زنبور هم با بال زدن پیوسته حرارت کندو را تعدیل و هوا را تهویه می‌کنند. پرستاران هم مواد غذایی را به نوزادان و ملکه می‌رسانند.

نوزادان

نوزادان پس از خروج از تخم بعد از طی دو مرحله به‌صورت زنبور کامل در می‌آیند. در مرحله اول به‌صورت کرم‌های سفیدی هستند و در خانه‌های کوچکی به سر می‌برند و پرستاران به آن‌ها غذا می‌رسانند و پس از چند روز به‌صورت زنبورهایی در می‌آیند که هنوز کامل نشده‌اند و به حالت خوابیده و خشک‌شده به سر می‌برند (مانند حالت پروانه ابریشم در پیله) به این جهت غذا نمی‌خورند تا وقتی‌که به‌صورت حشره کامل در آیند.

رفتارهای زنبورعسل

زنبورهای‌عسل موجودات اجتماعی هستند و در کلنی‌ها زندگی می‌کنند. بااین‌حال آن‌ها رفتارهای خشونت‌آمیزی را داخل کلنی‌ها نشان می‌دهند. زنبورهای نر در هوای سرد از لانه‌های خود خارج می‌شوند و ملکه گاهی اوقات ملکه‌های دیگر را به خاطر سلطه‌گری از بین می‌برد.

اگرچه زنبورهای عسل نقش مهمی را در گرده‌افشانی و محیط‌زیست ایفا می‌کنند، باید اقداماتی صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود که کندوها در نزدیکی خانه شما وجود نداشته باشند به علت اینکه امکان نیش زدن وجود دارد.

ازآنجاکه زنبورهای عسل در سراسر جهان یافت می‌شوند، طبیعت و رفتار آن‌ها متفاوت است. درحالی‌که زنبورهای عسل ایتالیایی مطیع هستند، زنبورهای عسل آلمانی و آفریقایی رفتارهای شدیداً تدافعی دارند. بااین‌وجود، همه زنبورهای عسل زمانی که تحریک می‌شوند حالت تدافعی می‌گیرند و می‌توانند انسان‌ها یا حیوانات را از خود دور کنند.

بارور کردن گل‌­ها توسط زنبورعسل

برآورد می‌شود که زنبورعسل در تهیه و تولید یک‌سوم غذای بشری سهیم باشد؛ و این بدان معنی نیست که عسل یک‌سوم غذای بشری است، بلکه باید گفت که زنبورعسل نقش مهمی در باروری گیاهان دارد و اگر زنبور نبود چه‌بسا که در بسیاری از اوقات باروری گیاهان امکان‌پذیر نبود.

باید کمی واقع‌بین باشیم و دریابیم که زندگی ما بدون زنبورعسل بسیار دشوار می‌شد. باغداران و کشاورزان به‌خوبی از نقش زنبورعسل در باروری گیاهان و افزایش محصولات کشاورزی آگاه هستند و به همین علت هیچ‌گاه در اجاره دادن باغ‌های خود به پرورش‌دهندگان زنبورعسل تردید نمی‌کنند و بدین‌وسیله سعی می‌کنند که میزان تولید محصولات خود را دو برابر سازند.

زهر زنبورعسل

زهر زنبور یک مایع بی‌رنگ اسیدی است. زنبورها زمانی که احساس خطر کنند این زهر را از طریق نیش خود به بدن هدف می‌رسانند. زهر زنبورعسل هم شامل مواد التهاب‌آور و هم ضد التهاب است. ملیتین که ماده‌ای شامل ۲۶ نوع آمینواسید است، نزدیک به ۵۰ درصد وزن ماده خشک زهر زنبور را تشکیل می‌دهد و نتایج برخی از تحقیقات نشان داده است که این ماده می‌تواند خواص ضد ویروس، ضد باکتری و ضد سرطان داشته باشد. این زهر اصلی‌ترین عامل درد نیش زنبور است.

زهر زنبور همچنین دارای آپامین پپتید و آدولاپین است. با اینکه این مواد به‌عنوان زهر عمل می‌کنند، نشان داده‌شده است که این مواد خاصیت ضد التهاب و ضد درد دارند. زهر زنبورعسل هم دارای خواص مثبت و همچنین خواص منفی برای سلامتی انسان است. واکنش‌های منفی به زهر زنبور در زنبور درمانی متداول است.  قرار گرفتن در معرض زهر زنبور به‌صورت پیوسته می‌تواند باعث آرتروباتی شود.

میزان درآمد شغل زنبورداری چقدر است؟

به‌طور دقیق نمی‌توان برای یک زنبوردار درآمد مشخصی تعیین کرد، زیرا عناوین متعددی در این مسئله دخیل هستند که مهم‌ترین آن‌ها میزان تجربه و مدیریت، نوع نژاد، نوع کندو، کوچ‌نشینی یا ثابت بودن، نوع و مقدار محصول برداشت‌شده و … می‌باشند؛ اما به‌صورت کاملاً تخمینی و کلی می‌توان گفت که یک زنبوردار با یک‌صد کندو می‌تواند امورات یک خانواده ۴ نفره و متوسط را اداره نماید.

شاغل هستید یا بیکار؟

افرادی که شاغل هستند بهتر است با خرید تعدادی در حد ۴ الی ۶ کلنی و قرار دادن آن‌ها در گوشه‌ای به مدت یک سال به کسب تجربه بپردازند و در انتهای سال اول تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند واقعاً وارد شغل زنبورداری شوند یا خیر. اگر تصمیم بر ادامه کار داشته باشید به‌راحتی می‌توانید با خرید تعداد بیشتری کلنی و یا تقسیم کندوهایتان این کار را مجددا ادامه دهید، زیرا حالا تجربه این کار را دارید. اگر هم تصمیم بر ادامه ندارید، به‌راحتی می‌توانید کندوها  را فروخته و از دنیای زنبورداری خداحافظی کنید.

افرادی که بیکار هستند باید از خرید تعداد زیادی کلنی و شروع یک‌باره این صنعت خودداری نمایند. بهترین گزینه برای این افراد این است که حداقل یک فصل به‌عنوان شاگرد در کنار یک زنبوردار کهنه‌کار و موفق به کار پرداخته و در طول این مدت با دریافت حقوق و نیز آموزش رایگان، خود را برای ورود قاطعانه به این شغل آماده نمایند.

سرمایه‌ای برای شروع کار دارید یا خیر؟

اگر فردی هستید که تخصص کاری غیر از زنبورداری را دارید با کسب تجربه و دانش و بررسی بازار وارد این شغل شوید. اما اگر سرمایه کمی دارید و تخصصی هم ندارید، راه برای زنبوردار شدن شما بسته نیست.

به زنبورستانتان نزدیک هستید یا دور؟

اگر فاصله زنبورستان شما از مکان سکونتتان زیاد باشد، مسلماً هزینه‌های زیادی برای رفت‌وآمد خواهید پرداخت که اصلاً اقتصادی نخواهد بود. بهتر است زنبورستانتان را در نزدیک‌ترین مکان، به مکان سکونتتان انتخاب نمایید.

در کدام منطقه جغرافیایی زندگی می‌کنید؟

بسیاری از مناطق کشور عزیزمان (ایران)‌ برای زنبورداری مناسب هستند. در واقع به‌جز مناطق کویری و ارتفاعات بلند و غیرقابل تردد و نیز مناطقی که بادهای تند و طولانی‌مدت دارند یا مناطق شهری که برای زنبورداری مناسب نیستند، بقیه مکان‌های جغرافیایی کشورمان مشکلی نخواهند داشت. البته مسلماً میزان برداشت در مناطق مختلف، متفاوت خواهد بود.

زنبورهایتان را کوچ خواهید داد یا ثابت خواهند ماند؟

زنبوردارانی که قصد ثابت نگه‌داشتن کندوهایشان را دارند باید توجه داشته باشند که حتما حداقل به شعاع ۵ کیلومتری کندوهایشان در مدت ماه‌های گرم سال، گل‌های فراوانی برای چرای زنبورها وجود دارد و زنبورها به‌هیچ‌وجه به مدت حداکثر یک هفته متوالی، بدون گرده و شهد نخواهند ماند. در این وضعیت، سالی یک‌بار برداشت در حدود تیرماه وجود خواهد داشت. معمولاً اکثر مناطق نیمه شمالی کشور در این وضعیت قابل دسته‌بندی هستند.

افرادی که می‌خواهند زنبورهایشان را کوچ دهند مسلماً شاهد برداشت حدوداً ۵ برابری خواهند بود و بهتر است در سال ۳ کوچ را انجام دهند، اما باید بدانند که کوچ دادن زنبورستان مشکلاتی همچون دوری از خانواده، مشکل آب و برق و حتی گاهی تلفن همراه، مشکل حمام و سرویس بهداشتی، مشکل حیوانات وحشی، جابجایی لوازم سنگین و… در پی خواهد داشت.

اگر شما علاقه‌مندان و پرورش دهندگان عزیز جزء کسانی هستید که می‌خواهید پرورش و نگهداری صفر تا ۱۰۰ زنبور عسل را به‌صورت کاملا علمی و کاربردی بررسی و کالبدشکافی کنید، پیشنهاد می‌کنیم این محصول را مطالعه بفرمایید. در این جزوه الکترونیکی تمام رنگی به صورت  کاملا ساده و کاربردی به همراه عکس‌های رنگی توضیحات کامل را خدمتتان ارائه کرده‌ایم.

نام محصول: جزوء الکترونیکی تمام رنگی: پرورش و نگهداری صفر تا ۱۰۰ زنبور عسل گردآورنده: مجموعه مدیر دام فرمت: پی‌دی‌اف تعداد صفحات: ۱۳۴ حجم: ۳.۹۸ مگابایت روش دریافت: دانلود قیمت: شصت  و دو هزار تومان (دانلود به محض خرید)