نویسندگان:
جعفر آشوری۱، فرزاد باقرزاده کاسمانی۲، عبداله مجید عمرا ۱
1- دانش آموختگان کارشناسی ارشد مدیریت تولید و پرورش طیور، دانشگاه زابل
2- استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه زابل
چکیده:
این تحقیق به منظور تعیین اثرات استفاده از پروبیوتیک (پروتوکسین) و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش جوجههای گوشتی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 0/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخممرغ در هر تکرار انجام گرفت.
در روز 18 جوجهکشی در کیسه آمنیون هر یک از تخممرغهای بارور 0/5 میلی لیتر از محلولهای آزمایشی تزریق شد. پس از تفریخ، جوجهها شمارش، توزین و به سالن منتقل و تا روز 49 پرورش داده شدند.
صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل شمارش باکتریهای اسید لاکتیک، کلیفرم و کل جمعیت میکروبی میباشد. نتایج نشان داد تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین)، عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنیدار نبود ( 0.05<P). اگر چه تفاوت معنیدار نبود، ولی تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اثر گذار بود.
واژهای کلیدی: تزریق داخل تخممرغ، پروبیوتیک، عسل، جمعیت میکروبی
مقدمه:
روش تغذیه جنینی یکی از راههای جدیدی است که میتواند در بهبود بازده تولید در طیور نقش داشته باشد. رشد و بازده غذایی طیور، رابطه نزدیکی با میزان بار میکروبی حفره گوارش پرنده دارد. پرندگان، در برابر تشکیل کلن و آلودگی ناشی از میکروارگانیسمهای بالقوه بیماریزا دارای مقاومت طبیعی و ایمنی محدودی هستند.
افزدونیهای غذایی یا خاصیت ضد میکروبی، سهم زیادی در حصول موفقیت در پرورش متراکم طیور و تامین فرآوردههای مغذی و سالم برای جامعه دارند. نگرانیهای حاصل از بیماریهای رودهای در پرورش صنعتی طیور و به دنبال آن افزایش مرگ و میر و آلودگی همراه آن برای مصرف کنندگان انسانی موجب اعمال محدودیت در مصرف آنتیبیوتیکها در کشورهای اروپایی شده است. لذا تاکنون تلاشهای فراوانی برای یافتن جایگزین مناسب برای آنتیبیوتیکها صورت گرفته است.
آنتیبیوتیکها میکروارگانیسمهای زندهای هستند که میتوان از آنها برای بهبود تعادل میکروبی روده استفاده کرد. نتیجه این تحقیقات به سمت تولید افزودنیهایی پیش رفت که به عنوان جانشینی برای آنتیبیوتیکها در جیره طیور مورد استفاده قرار گیرند، بطوریکه ظاهرا در درجه اول موجب سلامت لوله گوارش شوند. از سازوکارهای ممکن پیشنهادی برای نحوهی تاثیر پروبیوتیکها میتوان به تغییر PH، بهبود سطح محافظ و انتخاب میکروارگانیسمهای مفید لوله گوارش، افزایش تخمیر، بهبود جذب غذا و ارتقاء پاسخهای ایمنی اشاره نمود. از جمله این مواد جانشین میتوان به پروبیوتیکها و عسل اشاره کرد.
عسل یک محصول طبیعی و سالم است، ترکیبات عسل شامل رطوبت، قندها، اسیدها، آنزیمها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه است. عسل حداقل از 181 ماده تشکیل شده و اساساً یک محلول فوق اشباع قندی است. با توجه به اینکه در زمینه تزریق پروبیوتیک و عسل به عنوان تغذیه جنینی اطلاعات کمی وجود دارد، تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش جوجههای گوشتی انجام شد.
مواد و روشها:
این آزمایش با 144 عدد تخممرغ مادر گوشتی بارور، با میانگین وزنی یکسان از سویه راس 308 به صورت آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک پروتوکسین (صفر و 0/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخممرغ در هر تکرار، در دوره جوجهکشی و متعاقباً در دوره پرورش انجام گرفت.
محلولها در همان روز تزریق در آزمایشگاه دانشگاه زابل آماده گردیدند و سپس در شرایط مطلوب به مزرعه منتقل گردیدند. در روز 18 انکوباسیون تخممرغها با دقت از دستگاه خارج و در شرایط دمایی داخل ستر، بعد از کندلینگ و اطمینان از بقای جنینی و علامتگذاری محل تزریق، با استفاده از الکل 70 درصد ضدعفونی شدند. سپس مقدار 0/5 میلیلیتر از محلولهای تیمارهای مختلف با سرنگ 2 میلیلیتری با سر سوزن 18 به عمق 2/5 سانتیمتر از طریق اتاقک هوایی به داخل کیسه آمنیون تزریق شدند و محل تزریقها با پارافین مسدود شد و تخممرغها مجددا به دستگاه منتقل شدند.
درصد هچ 85 درصد برآورد شد. پس از تفریخ، جوجهها شمارش و توزین شده و به سالن آزمایش منتقل شدند، تعداد جوجههای وارد شده به هر پن به طور میانگین 10 قطعه بود و جوجهها تا روز 49 پرورش داده شدند.
صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل شمارش باکتریهای اسید لاکتیک، کلیفرم و کل جمعیت میکروبی میباشد. برای اندازهگیری جمعیت میکروبی روده ابتدا محیط کشتهای MRS (محیط کشت مناسب برای باکتریهای اسیدلاکتیک)، Mac Conkey (محیط کشت مناسب برای باکتریهای اشریشیاکلی و سالمونلا) و محیط کشت Plate Count (محیط کشت مناسب برای رشد کل میکروبها و باکتریهای اسپورزا) تهیه شد. سپس یک گرم از محتویات سکوم پرندگان کشتار شده، در فالکون حاوی 9 میلیلیتر PBS ریخته و به آزمایشگاه انتقال داده شد. سپس از محلول موجود، سری رقت تهیه شد و از هر فالکون مقدار 25 میکرو لیتر در هر پتریدیش ریخته شد. پتریدیشها در دمای 37 درجه سانتیگراد قرار گرفتند و پس از 24 ساعت، تعداد کلنیها شمارش گردید.
لازم به ذکر است که قبل از کشت و شمارش باکتریهای اسپورزا فالکون حاوی محتویات روده و محلول PBS به مدت 10 دقیقه در دمای 80 درجه سلسیوس در بنماری قرار داده شدند. این عمل موجب میشود که تمام باکتریها که در مرحله رویش هستند، نابود شوند و فقط اسپور باکتریهای اسپورزا باقی بمانند.
تجزیه و تحلیل آماری دادهها توسط نرم افزار SAS انجام گرفت و میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن در سطح 5 درصد مقایسه گردیدند.
نتایج و بحث:
نتایج مربوط به اثر تیمارهای مختلف آزمایشی شامل شمارش باکتریهای اسید لاکتیک، کلیفرم و کل جمعیت میکروبی در جدول زیر آورده شده است. نتایج نشان داد که تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنیدار نبود ( 0.05<P). اگر چه تفاوت معنیدار نبود، ولی تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اثر گذار بود.
نتایج مشاهده شده در این آزمایش با نتایج رامی و همکاران نشان دادند، تزریق پروبیوتیک در مرحله سنی 18-4 روزگی باعث تحریک و توسعه دستگاه گوارش و افزایش باکتریهای مفید در دستگاه گوارش میشود همخوانی نداشت. دلیل عدم همخوانی این نتایج ممکن است به دلیل تفاوت در نوع ترکیبات مورد استفاده و شرایط آزمایش بوده باشد.
نتيجهگيری:
میتوان نتیجهگیری کرد، تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین)، عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنیدار نبود. در روش تزریق درون تخممرغ بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش نیازمند اطلاعات و آزمایشات بیشتر میباشد.
برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی میتوانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی |
برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجههای تازه هچ شده میتوانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجههای تازه هچ شده |
برای تهیه محصولات آموزشی و علمی مرتبط با طیور میتوانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.طیور (مرغ گوشتی، مرغ مادر، مرغ تخمگذار و …) |