مجموعه مدیر دام:‌ دارای گواهینامه‌های معتبر مرتبط با دام، طیور، آبزیان و حشرات، مشاوره و راهنمائی در طرح‌های کسب‌و‌کار

۰۹۱۹۳۷۳۳۲۱۱

مشاوره دام، طیور، آبزیان و حشرات

عنوان مقاله: بررسی اثرات تزریق پروبیوتیک و عسل به داخل تخم‌مرغ مادر گوشتی بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش جوجه‌های تفریخ شده

مهندس آشوری مشاور و کارشناس مدیر دام
مهندس آشوری مشاور و کارشناس مدیر دام
اشتراک‌گذاری این مقاله:

نویسندگان:

جعفر آشوری۱، فرزاد باقرزاده کاسمانی۲، عبداله مجید عمرا ۱

1- دانش آموختگان کارشناسی ارشد مدیریت تولید و پرورش طیور، دانشگاه زابل

2- استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه زابل

چکیده:

این تحقیق به منظور تعیین اثرات استفاده از پروبیوتیک (پروتوکسین) و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش جوجه‌­های گوشتی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 0/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخم‌­مرغ در هر تکرار انجام گرفت.

در روز 18 جوجه‌کشی در کیسه آمنیون هر یک از تخم­‌مرغ­‌های بارور 0/5 میلی لیتر از محلول­‌های آزمایشی تزریق شد. پس از تفریخ، جوجه­‌ها شمارش، توزین و به سالن منتقل و تا روز 49 پرورش داده شدند.

صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل شمارش باکتری­‌های اسید لاکتیک، کلی­‌فرم و کل جمعیت میکروبی می­‌باشد. نتایج نشان داد تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین)، عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنی‌­دار نبود ( 0.05<P). اگر چه تفاوت معنی­‌دار نبود، ولی تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اثر گذار بود.

واژهای کلیدی: تزریق داخل تخم­‌مرغ، پروبیوتیک، عسل، جمعیت میکروبی

مقدمه:

روش تغذیه جنینی یکی از راه‌های جدیدی است که می­‌تواند در بهبود بازده تولید در طیور نقش داشته باشد. رشد و بازده غذایی طیور، رابطه نزدیکی با میزان بار میکروبی حفره گوارش پرنده دارد. پرندگان، در برابر تشکیل کلن و آلودگی ناشی از میکروارگانیسم­‌های بالقوه بیماری‌زا دارای مقاومت طبیعی و ایمنی محدودی هستند.

افزدونی­‌های غذایی یا خاصیت ضد میکروبی، سهم زیادی در حصول موفقیت در پرورش متراکم طیور و تامین فرآورده‌­های مغذی و سالم برای جامعه دارند. نگرانی­‌های حاصل از بیماری­‌های روده‌­ای در پرورش صنعتی طیور و به دنبال آن افزایش مرگ و میر و آلودگی همراه آن برای مصرف کنندگان انسانی موجب اعمال محدودیت در مصرف آنتی­‌بیوتیک‌­ها در کشورهای اروپایی شده است. لذا تاکنون تلاش­‌های فراوانی برای یافتن جایگزین مناسب برای آنتی­‌بیوتیک‌­ها صورت گرفته است.

آنتی­‌بیوتیک‌­ها میکروارگانیسم­‌های زنده‌­ای هستند که می­‌توان از آنها برای بهبود تعادل میکروبی روده استفاده کرد. نتیجه این تحقیقات به سمت تولید افزودنی‌­هایی پیش رفت که به عنوان جانشینی برای آنتی­‌بیوتیک‌­ها در جیره طیور مورد استفاده قرار گیرند، بطوری‌که ظاهرا در درجه اول موجب سلامت لوله گوارش شوند. از سازوکارهای ممکن پیشنهادی برای نحوه‌­ی تاثیر پروبیوتیک­‌ها می‌توان به تغییر PH، بهبود سطح محافظ و انتخاب میکروارگانیسم‌های مفید لوله گوارش، افزایش تخمیر، بهبود جذب غذا و ارتقاء پاسخ‌­های ایمنی اشاره نمود. از جمله این مواد جانشین می­‌توان به پروبیوتیک­‌ها و عسل اشاره کرد.

عسل یک محصول طبیعی و سالم است، ترکیبات عسل شامل رطوبت، قندها، اسیدها، آنزیم‌ها، مواد معدنی و اسید­های آمینه است. عسل حداقل از 181 ماده تشکیل‌ شده و اساساً یک محلول فوق اشباع قندی است. با توجه به اینکه در زمینه تزریق پروبیوتیک و عسل به عنوان تغذیه جنینی اطلاعات کمی وجود دارد، تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش جوجه‌­های گوشتی انجام شد. ‌

مواد و روش‌ها:

این آزمایش با 144 عدد تخم‌مرغ مادر گوشتی بارور، با میانگین وزنی یکسان از سویه راس 308 به صورت آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک پروتوکسین (صفر و 0/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخم‌مرغ در هر تکرار، در دوره جوجه­‌کشی و متعاقباً در دوره پرورش انجام گرفت.

محلول­‌ها در همان روز تزریق در آزمایشگاه دانشگاه زابل آماده گردیدند و سپس در شرایط مطلوب به مزرعه منتقل گردیدند. در روز 18 انکوباسیون تخم‌مرغ‌­ها با دقت از دستگاه خارج و در شرایط دمایی داخل ستر، بعد از کندلینگ و اطمینان از بقای جنینی و علامت‌گذاری محل تزریق، با استفاده از الکل 70 درصد ضدعفونی شدند. سپس مقدار 0/5 میلی‌­لیتر از محلول­‌های تیمارهای مختلف با سرنگ 2 میلی‌لیتری با سر سوزن 18 به عمق 2/5 سانتیمتر از طریق اتاقک هوایی به داخل کیسه آمنیون تزریق شدند و محل تزریق‌­ها با پارافین مسدود شد و تخم‌مرغ‌­ها مجددا به دستگاه منتقل شدند.

درصد هچ 85 درصد برآورد شد. پس از تفریخ، جوجه­‌ها شمارش و توزین شده و به سالن آزمایش منتقل شدند، تعداد جوجه­‌های وارد شده به هر پن به طور میانگین 10 قطعه بود و جوجه‌­ها تا روز 49 پرورش داده شدند.

صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل شمارش باکتری­‌های اسید لاکتیک، کلی­‌فرم و کل جمعیت میکروبی می­‌باشد. برای اندازه‌­گیری جمعیت میکروبی روده ابتدا محیط کشت­‌های MRS (محیط کشت مناسب برای باکتری­‌های اسیدلاکتیک)، Mac Conkey (محیط کشت مناسب برای باکتری­‌های اشریشیاکلی و سالمونلا) و محیط کشت Plate Count (محیط کشت مناسب برای رشد کل میکروب‌­ها و باکتری­‌های اسپورزا) تهیه شد. سپس یک گرم از محتویات سکوم پرندگان کشتار شده، در فالکون حاوی 9 میلی‌­لیتر PBS ریخته و به آزمایشگاه انتقال داده شد. سپس از محلول موجود، سری رقت تهیه شد و از هر فالکون مقدار 25 میکرو لیتر در هر پتری­دیش ریخته شد. پتری­دیش‌ها در دمای 37 درجه سانتی­گراد قرار گرفتند و پس از  24 ساعت، تعداد کلنی­‌ها شمارش گردید.

لازم به ذکر است که قبل از کشت و شمارش باکتری­‌های اسپورزا فالکون حاوی محتویات روده و محلول PBS به مدت 10 دقیقه در دمای 80 درجه سلسیوس در بن­ماری قرار داده شدند. این عمل موجب می­‌شود که تمام باکتری­‌ها که در مرحله رویش هستند، نابود شوند و فقط اسپور باکتری­‌های اسپورزا باقی بمانند.

تجزیه و تحلیل آماری داده­‌ها توسط نرم افزار SAS انجام گرفت و میانگین‌­ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌­ای دانکن در سطح 5 درصد مقایسه گردیدند.

نتایج و بحث:

نتایج مربوط به اثر تیمارهای مختلف آزمایشی شامل شمارش باکتری­‌های اسید لاکتیک، کلی­‌فرم و کل جمعیت میکروبی در جدول زیر آورده شده است. نتایج نشان داد که تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنی­‌دار نبود ( 0.05<P). اگر چه تفاوت معنی­‌دار نبود، ولی تزریق پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش اثر گذار بود.

نتایج مشاهده شده در این آزمایش با نتایج رامی و همکاران نشان دادند، تزریق پروبیوتیک در مرحله سنی 18-4 روزگی باعث تحریک و توسعه دستگاه گوارش و افزایش باکتر‌ی­های مفید در دستگاه گوارش می‌شود همخوانی نداشت. دلیل عدم همخوانی این نتایج ممکن است به دلیل تفاوت در نوع ترکیبات مورد استفاده و شرایط آزمایش بوده باشد.

www.modiredam.com

www.modiredam.com

نتيجه­‌گيری:

می‌­توان نتیجه‌گیری کرد، تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین)، عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش معنی­‌دار نبود. در روش تزریق درون تخم‌مرغ بر جمعیت میکروبی دستگاه گوارش نیازمند اطلاعات و آزمایشات بیشتر می­‌باشد.  

برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی

برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجه‌های تازه هچ شده می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجه‌های تازه هچ شده

برای تهیه محصولات آموزشی و علمی مرتبط با طیور می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

طیور (مرغ گوشتی، مرغ مادر، مرغ تخمگذار و …)