نویسندگان:
جعفر آشوری۱، فرزاد باقرزاده کاسمانی۲، مهران مهری2، احمد دیوانی۱
۱- کارشناسی ارشد مدیریت تولید و پرورش طیور، دانشگاه زابل
۲- استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه زابل
چکیده:
این تحقیق به منظور تعیین اثرات استفاده از پروبیوتیک (پروتوکسین) و عسل بر سیستم ایمنی همورال و ایمنی سلولی جوجههای گوشتی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 1/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخممرغ در هر تکرار انجام گرفت.
در روز 18 جوجهکشی در کیسه آمنیون هر یک از تخممرغهای بارور 0/5 میلی لیتر از محلولهای آزمایشی تزریق شد. پس از تفریخ، جوجهها شمارش، توزین، و به سالن منتقل و تا روز 49 پرورش داده شدند. صفات مورد بررسی شامل اندازهگیری تیتر آنتیبادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC)، تیتر آنتیبادی برعلیه ویروس نیوکاسل به روش HI و بررسی میزان واکنش ضخامت پوست به وسیله چالش با دی نیتروکلروبنزن (DNCB) بود.
نتایج نشان داد تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین) بر تیتر آنتیبادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند در نوبت اول و دوم معنیدار بود (0/05>P). همچنین تزریق عسل بر SRBC1 معنیدار است (0/05>P). تزریق پروبیوتیک و عسل بر هیچ یک از فاکتورها بر تیتر آنتیبادی برعلیه ویروس نیوکاسل معنیدار نبود (0/05<P). تزریق پروبیوتیک موجب افزایش ضخامت پوست در چالش با DNCB بعد از 24 شد (0/05>P). اثر عسل بر افزایش ضخامت پوست در چالش با DNCB بعد از 48 ساعت تفاوت معنیداری را نشان داد (0/05>P).
در کل میتوان نتیجهگیری کرد که در این آزمایش تزریق پروبیوتیک (پروتوکسین) و تزریق عسل میتواند بر تیتر آنتیبادی بر علیه گلبول قرمز گوسفند و ایمنی سلولی تاثیر معنیداری داشته باشند.
واژهای کلیدی: تزریق داخل تخممرغ– پروبیوتیک– عسل- سیستم ایمنی
مقدمه:
روش تغذیه جنینی یکی از راههای جدیدی است که میتواند در بهبود بازده تولید در طیور نقش داشته باشد. پژوهشها نشان میدهد که پروبیوتیکها میتوانند کارکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشند. به عنوان مثال، استفاده از پروبیوتیکها باعث افزایش تولید آنتیبادی (IGA) و افزایش فعالیت ماکروفاژها و در نتیجه افزایش توان ایمنی شد. نشان داده شد که پروبیوتیکها بر سیستم ایمنی جوجههای گوشتی، اثرات مطلوب و سودمند دارند. پروبیوتیکها قادرند مقاومت طبیعی بدن موجودات را در برابر تعداد زیادی از آنتیژنها افزایش دهند. مواد تولید شده به وسیله پروبیوتیکها ممکن است سموم تولید شده به وسیله باکتریهای بیماریزا را خنثی کند.
عسل یک محصول طبیعی و سالم است، چون پروتئین، ویتامین B، ویتامین C و… دارد. عسل 15 نوع قند گوناگون دارد که برای بدن زیان ندارد و آن را صددرصد طبیعی میسازد. عسل حداقل از 181 ماده تشکیلشده و اساساً یک محلول فوق اشباع قندی است. با توجه به اینکه در زمینه تزریق پروبیوتیک و عسل به عنوان تغذیه جنینی اطلاعات کمی وجود دارد، تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر تزریق پروبیوتیک و عسل بر پاسخ ایمنی جوجههای گوشتی انجام شد.
مواد و روشها:
در این آزمایش از 144 عدد تخم مرغ مادر گوشتی بارور، با میانگین وزنی یکسان از سویه راس 308 به صورت آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 0/1 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخممرغ در هر تکرار، در دوره جوجهکشی و متعاقباً در دوره پرورش انجام گرفت. محلولها در همان روز تزریق در آزمایشگاه دانشگاه زابل آماده گردیدند و سپس در شرایط مطلوب به مزرعه منتقل گردیدند.
در روز 18 انکوباسیون تخممرغها با دقت از دستگاه خارج و در شرایط دمایی داخل ستر، بعد از کندلینگ و اطمینان از بقای جنینی و علامت گذاری محل تزریق، با استفاده از الکل 70 درصد ضدعفونی شدند. سپس مقدار 0/5 میلیلیتر از محلولهای تیمارهای مختلف با سرنگ 2 میلیلیتری با سر سوزن 18 به عمق 2/5 سانتیمتر از طریق اتاقک هوایی داخل کیسه آمنیون تزریق شدند و محل تزریقها با پارافین مسدود شد و تخممرغها مجددا به دستگاه منتقل شدند. درصد هچ 85 درصد بر آورد شد. پس از تفرخ، جوجهها شمارش و توزین شده و به سالن آزمایش منتقل شدند، تعداد جوجههای وارد شده به هر پن به طور میانگین 10 قطعه بود و جوجهها تا روز 49 پرورش داده شدند.
واکسیناسیون بر علیه بیماری نیوکاسل در روز هجدهم پرورش صورت گرفت. همچنین، سوسپانسون 0/5 درصد گلبول قرمز گوسفند. در بافر سالین فسفات (PBS) به اندازهی یک میلیلیتر به سیاهرگ بال دو جوجه از هر تکرار و در دو نوبت (22 و 31 روزگی) تزریق گردید، و هفت روز بعد، از همین پرندگان از طریق ورید بال خونگیری به عمل آمد. نمونههای خون جمعآوری و سرم آنها جدا گردید و برای اندازهگیری تیتر آنتیبادی بر علیه SRBC از روش هماگلوتاسیون و برای اندازهگیری تیتر آنتیبادی بر علیه ویروس نیوکاسل از روش HI استفاده شد.
تجزیه و تحلیل آماری دادهها توسط نرم افزار SAS انجام گرفت و میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن در سطح 5 درصد مقایسه گردیدند.
نتایج و بحث
نتایج مربوط به اثر تیمارهای مختلف آزمایشی بر تیتر آنتیبادی بر علیه گلبول قرمز گوسفند در چالش اولیه (SRBC1) و ثانویه (SRBC2) و همچنین تیتر آنتیبادی بر علیه ویروس نیوکاسل (HI) بر مبنای لگاریتم بر پایه 2 در در جدول 1 آورده شده است.
نتایج نشان داد که تزریق پروبیوتیک بر تیتر آنتیبادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند در نوبت اول و دوم معنیدار بود (0/05>P). همچنین تزریق عسل بر SRBC1 معنیدار است (0/05>P). تزریق عسل و تزریق پروبیوتیک و عسل بر هیچ یک از فاکتورها بر تیتر آنتیبادی برعلیه ویروس نیوکاسل معنیدار نبود (0/05<P).
برخی از باکتریهای موجود در پروبیوتیک بویژه لاکتوباسیلها میتوانند کار سیستم ایمنی و فعالیت ماکروفاژی را بهبود دهند. گزارش شده است که پروبیوتیکها با مکانیسمهای مختلفی، از جمله افزایش سلولهای ماکروفاژ و در نتیجه بهبود توانایی بیگانه خواری میتوانند عملکرد سیستم ایمنی جوجههای گوشتی را بهبود دهند. تزریق پروبیوتیک موجب افزایش ضخامت پوست در چالش با DNCB بعد از 24 ساعت شد (0/05>P). اثر عسل بر افزایش ضخامت پوست در چالش با DNCB بعد از 48 ساعت تفاوت معنیداری را نشان داد (0/05>P).
برای تهیه محصولات آموزشی و علمی مرتبط با طیور میتوانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.طیور (مرغ گوشتی، مرغ مادر، مرغ تخمگذار و …) |