مجموعه مدیر دام:‌ دارای گواهینامه‌های معتبر مرتبط با دام، طیور، آبزیان و حشرات، مشاوره و راهنمائی در طرح‌های کسب‌و‌کار

۰۹۱۹۳۷۳۳۲۱۱

مشاوره دام، طیور، آبزیان و حشرات

عنوان مقاله: اثر تغذیه زود هنگام با پروبیوتیک و عسل بر پاسخ ایمنی همورال جوجه‌های گوشتی

مهندس آشوری مشاور و کارشناس مدیر دام
مهندس آشوری مشاور و کارشناس مدیر دام
اشتراک‌گذاری این مقاله:

نویسندگان:

جعفر آشوری۱، فرزاد باقرزاده کاسمانی۲، عبداله مجید عمرا ۱

۱- دانش آموختگان کارشناسی ارشد مدیریت تولید و پرورش طیور، دانشگاه زابل

۲- استادیار گروه علوم دامی، دانشگاه زابل

چکیده:

هدف از انجام این آزمایش مطالعه بررسی اثرات تغذیه اولیه (تغذیه زود هنگام) با پروبیوتیک (پروتوکسین) و عسل بر سیستم ایمنی همورال جوجه‌­های گوشتی بود. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 1 گرم در لیتر آب آشامیدنی) و دو سطح عسل ( صفر و 5 درصد در آب آشامیدنی) انجام گرفت.

در این آزمایش تعداد 144 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 را به مدت 7 هفته در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تیمار و 3 تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد که بدون تغذیه اولیه و تیمار حاوی 1 گرم پروبیوتیک در لیتر آب آشامیدنی، 5 درصد عسل در لیتر آب آشامیدنی و مخلوط 1 گرم پروبیوتیک و 5 درصد عسل در لیتر آب آشامدینی به عنوان تغذیه اولیه در 48 ساعت بعد از هچ به جوجه­‌ها داده شد.

صفات مورد بررسی شامل اندازه­‌گیری تیتر آنتی‌­بادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC) و تیتر آنتی‌­بادی برعلیه ویروس نیوکاسل به روش HI بود. نتایج نشان داد اثر پروبیوتیک، اثر عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر تیتر آنتی‌­بادی اولیه و ثانویه بر علیه گلبول قرمز گوسفندی معنی­‌دار بود (P<0/05). اثر عسل بر تیتر آنتی‌­بادی بر علیه ویروس نیوکاسل معنی­‌دار بود (P<0/05).

می‌­توان نتیجه‌گیری کرد، تغذیه اولیه با پروبیوتیک و عسل می‌­تواند بر تیتر آنتی‌­بادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند و تیتر آنتی‌­بادی بر علیه ویروس نیوکاسل تاثیر معنی­‌داری داشته باشند.

واژهای کلیدی: تغذیه اولیه، پروبیوتیک، عسل، ایمنی همورال، جوجه­ گوشتی

مقدمه:

تغذیه اولیه یا تغذیه زود هنگام (استفاده از مواد مغذی مناسب برای روزهای ابتدایی پس از هچ و دسترسی هرچه سریع­تر جوجه‌­ها به این مواد). پژوهش­‌ها نشان می­‌دهد که پروبیوتیک­‌ها می‌­توانند کارکرد سیستم ایمنی را بهبود بخشند. به عنوان مثال، استفاده از پروبیوتیک­ باعث افزایش تولید آنتی­‌بادی (IGA) و افزایش فعالیت ماکروفاژها و در نتیجه افزایش توان ایمنی شد.

نشان داده شده که پروبیوتیک‌­ها بر سیستم ایمنی جوجه­‌های گوشتی، اثرات مطلوب و سودمند دارند. پروبیوتیک­‌ها قادرند مقاومت طبیعی بدن موجودات را در برابر تعداد زیادی از آنتی­‌ژن­ها افزایش دهند. مواد تولید شده به وسیله پروبیوتیک‌­ها ممکن است سموم تولید شده به وسیله باکتری‌های بیماری­زا را خنثی کند.

عسل یک محصول طبیعی و سالم است، چون پروتئین، ویتامین B، ویتامین C و… دارد. عسل 15 نوع قند گوناگون دارد که برای بدن زیان ندارد و آن را صددرصد طبیعی می‌­سازد. با توجه به کمبود اطلاعاتی که در این زمینه وجود دارد، در این تحقیق پروبیوتیک و عسل برپاسخ ایمنی همورال جوجه­‌های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش‌ها:

در این پژوهش تعداد 144 قطعه جوجه گوشتی یک­روزه سویه راس 308 (با میانگین وزنی 39 گرم) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با آزمایش فاكتوريل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک پروتوکسین (صفر و 1 گرم در لیترآب آشامیدنی) و دو سطح عسل ( صفر و 5 درصد در آب آشامیدنی) در 4 تیمار، 3 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار در دوره پرورش انجام گرفت.

عسل مورد استفاده در این تحقیق به صورت طبیعی از استان اردبیل تهیه گردید. محلول­‌ها در آزمایشگاه دانشگاه زابل آماده گردیدند و وسایل مورد استفاده اتوکلاو شده و در شرایط دمایی مناسب به مزرعه منتقل گردیدند، بلافاصله بعد از تفریخ به مدت 48 ساعت در اختیار جوجه‌­­ها قرار داده شد، و سپس جیره استارتر بر اساس کاتالوگ نژاد راس 308 در اختیار جوجه­‌ها قرار گرفت.

تیمارها عبارتنداز: 1-  آب آشامیدنی فاقد پروبیوتیک و عسل 2- آب آشامیدنی فاقد پروبیوتیک و حاوی 5 درصد عسل 3-  آب آشامیدنی حاوی 1 گرم در لیتر پروبیوتیک و فاقد عسل 4-  آب آشامیدنی حاوی 1 گرم در لیتر پروبیوتیک و حاوی 5 درصد عسل می­‌باشد.

صفات مورد بررسی شامل اندازه­‌گیری تیتر آنتی­‌بادی برعلیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC) و تیتر آنتی‌­بادی برعلیه ویروس نیوکاسل به روش HI بود. واکسیناسیون بر علیه بیماری نیوکاسل در روز هجدهم پرورش صورت گرفت. همچنین، سوسپانسون 0/5 درصد گلبول قرمز گوسفند در بافر سالین فسفات (PBS) به اندازه‌­ی یک‌میلی لیتر به سیاهرگ بال دو جوجه از هر تکرار و در دو نوبت (22 و 31 روزگی) تزریق گردید، و هفت روز بعد، از همین پرندگان از طریق ورید بال خون‌گیری به عمل آمد.

نمونه­‌های خون جمع آوری و سرم آن­ها جدا گردید و برای اندازه‌­گیری تیتر آنتی‌­بادی بر علیه SRBC از روش هماگلوتاسیون و برای اندازه‌­گیری تیتر آنتی‌بادی بر علیه ویروس نیوکاسل از روش HI استفاده شد.

تجزیه و تحلیل آماری داده‌­ها توسط نرم افزار SAS انجام گرفت و میانگین­‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه­‌ای دانکن در سطح 5 درصد مقایسه گردیدند.  

نتایج و بحث:

نتایج مربوط به اثر تیمارهای مختلف آزمایشی بر تیتر آنتی‌بادی بر علیه گلبول قرمز گوسفند در چالش اولیه (SRBC1) و ثانویه (SRBC2) و همچنین تیتر آنتی‌بادی بر علیه ویروس نیوکاسل (HI) بر مبنای لگاریتم بر پایه 2 در در جدول 1 آورده شده است. نتایج نشان داد اثر پروبیوتیک، اثر عسل و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل در تیتر آنتی‌­بادی اولیه و ثانویه بر علیه گلبول قرمز گوسفندی معنی­‌دار بود (P<0/05).

استفاده از پروبیوتیک باعث افزایش سطوح آنتی‌بادی بر علیه گلبول قرمز گوسفندی می‌­گردد. اثر پروبیوتیک و اثر متقابل پروبیوتیک و عسل بر تیتر آنتی­‌بادی بر علیه ویروس نیوکاسل معنی­‌دار نبود (0/05<P). اگرچه تفاوت معنی‌­دار نبود، ولی بیشترین تیتر آنتی­‌بادی بر علیه ویروس نیوکاسل در تیمار تغذیه اولیه با پروبیوتیک 1 درصد و عسل 5 درصد مشاهده شد.

اثر عسل بر تیتر آنتی­‌بادی بر علیه ویروس نیوکاسل معنی‌­دار بود (P<0/01). در آزمایشی کلاسینگ نشان داد، جوجه­‌های گوشتی که بلافاصله بعد از تفریخ تغذیه شده‌­اند، مقاومت پرنده در برابر بیماری­‌ها افزایش داد. 

www.modiredam.com

نتيجه‌­گيری:

می­‌توان نتیجه‌گیری کرد، دسترسي هر چه سریع‌­تر جوجه­‌ها به آب و غذا می­‌تواند باعث مقاومت جوجه­‌ها به عوامل بيماري­زا و توسعه سيستم ايمني گردد. همچنین دسترسي هر چه سریع‌­تر جوجه­‌ها به آب و غذا می­‌تواند بر تیتر پادتن علیه ویروس نیوکاسل تاثیر مثبت داشته باشد.

برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

راهنمای کاربردی مدیریت و پرورش نیمچه گوشتی

برای تهیه محصول آموزشی و کاربردی: اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجه‌های تازه هچ شده می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

اهمیت تغذیه زودهنگام در جوجه‌های تازه هچ شده

برای تهیه محصولات آموزشی و علمی مرتبط با طیور می‌توانید بر روی لینک زیر کلیک بفرمایید.

طیور (مرغ گوشتی، مرغ مادر، مرغ تخمگذار و …)